Ռացիոնալ թվեր

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

755. Ի՞նչ կոորդինատներ ունեն կոորդինատային ուղղի վրա նշված

կետերը (տե՛ս նկ. 87)։

M(-4 3/4) L (-4) K (-3 1/4) G (-1 3/4) F (-3/4) A (1/2) B (2) C (2 1/2)

D (3 1/4) E (4 1/4)

757. Կոորդինատային ուղղի վրա պատկերված են a և b թվերը (տե՛ս

a բացասական, b դրական

Նրանցից ո՞րն է դրական թիվ, ո՞րը` բացասական:

758. Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա պատկերե՛ք տրված

թիվը և նրան հակադիր թիվը.

բ) –5, +5, դ) -3 3/4, +3 3/4, զ) +9/10, -9/10

765. Լրացրե՛ք դատարկ վանդակները.

768. Առաջին գործարանում կար 500 բանվոր, իսկ երկրորդում՝ 600։ Երկրորդ գործարանի բանվորների քանակն ավելացավ 35 %-ով, իսկ երկու գործարանների բանվորների ընդհանուր քանակը՝ 15 %-ով։ Քանի՞ բանվոր էր աշխատում առաջին գործարանում այդ փոփոխություններից Հետո։ 600·35:100=210 600+210=810 600+500=1265 1265-810=455 Պատ՝. 455

Դասարանական աշխատանք

758. Գծե՛ք կոորդինատային ուղիղ և նրա վրա պատկերե՛ք տրված

թիվը և նրան հակադիր թիվը.

ա) +3, -3 գ) +1 1/2, -1 1/2 ե)-4/5, +4/5

764. Դպրոցի աշակերտներից 15-ը գերազանցիկ են: Դա դպրոցի բոլոր աշակերտների 5 %-ն է: Քանի՞ աշակերտ կա դպրոցում: 15:5=3 95·3=285 15+285=300 պատ.300 աշակերտ

767. Շոգենավը, որի սեփական արագությունը 6 անգամ մեծ է գետի հոսանքի արագությունից, հոսանքի ուղղությամբ 3 ժամում անցել  է 63 կմ։ Գտե՛ք շոգենավի սեփական արագությունը և գետի հոսանքի արագությունը։ 6·х+х=63:3  7х=21 х=3  6·3=18  Պատ՝. 18 կմ/ժ շոգենավ, 3 կմ/ժ գետ

Ռացիոնալ թվերի համեմատումը, գումարումը,հանումը

Դասարանական աշխատանք

773. Գտե՛ք թվի բացարձակ արժեքը.

ա)-7 2/9=|-7 2/9| , գ)+3 3/4=|+3 3/4| ,  ե) +15 23/24=|+15 23/24|

774. Համեմատե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

ա)+3 4/5 > -2 1/6, գ) -9 1/10 < -8 2/3 , ե) -3 5/6 > -3 3/4

776. Աճման կարգով գրե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

-6 1/2, -3 4/5,-2 17/50, 0, 3 81/100, +6 1/2, +10 2/3,

778. Գրե՛ք այն բոլոր ամբողջ թվերը, որոնք կոորդինատային ուքղղի
վրա գտնվում են հետևյալ թվերի միջև.
ա) -3 4/9և +2 1/2  -3,-2,-1,0,1,2, գ) 0 և+8 3/10  1,2,3,4,5,6,7,8

ե) -20 1/5և-7 3/8   -20,-19,-18,-17,-16,-15,-14,-13,-12,-11,-10,-9,-8,

785. Քառակուսու պարագիծը նրա կողմից մեծ է 96 սմ-ով։ Գտե՛ք

քառակուսու մակերեսը։ 96:3=32 32·32=1024 սմ²

788. Երեք երեխաներ դեղձ էին քաղում։ Առաջինը քաղեց բոլոր քաղված դեղձերի 1/5 մասը, երկրորդը՝ մնացածի 1/2 մաը, իսկ երրորդը՝ 32 դեղձ։ Ընդամենը քանի՞ դեղձ քաղեցին երեխաները։  5х-1х/5(х-1х/5)·1/2=32

4х/5-4х/10=32

4х=320

320:4=80 Պատ՝. 80

Լրացուցիչ աշխատանք

773. Գտե՛ք թվի բացարձակ արժեքը

բ) -6 27/71, |-6 27/71| դ) 0  |0|, զ)-10 87/100 |-10 87/100|

774. Համեմատե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը

բ) -6 3/10< 0, դ) 0 <+6 1/2 , զ) +8 3/10 < +8 4/9:

786. Բրինձը պարունակում է 70 % օսլա, իսկ գարին՝ 60 %։ Որքա՞ն գարի

պետք է վերցնել, որպեսզի ստացվի այնքան օսլա, ինչքան ստացվում է 6 կգ բրնձից։ 60·х=6·70 х=6·70/60 х=7կգ

789. Համեմատության միջին անդամները 18-ը և 10-ն են։ Որո՞նք կարող

են լինել համեմատության եզրային անդամները։ Բերե՛ք օրինակներ։ 18·10=30·6 18·10=3·60 18·10=20·9

Գործնական քերականություն

1. Լրացրո՛ւ բաղ թողած տառերը.

Երջանիկ դժբախտ

համարձակ վախկոտ

վերելք վայրէջք

ջարդել նորոգել

բարձրանալ իջնել

աղքատ ունևոր

 

2. Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

Եգիպտական բուրգերն ու Սֆինքսը աշխարհի յոթ հրաշալիքներից են: Անապատականները-անապատում ապրողները Սֆինքսը «Սարսափի հայր» են անվանում: Մարդու գլխով ու առյուծի մարմնով ժայռակերտ-ժայռերից կերտված արձանն առավել սարսափազդու-սարսափելի ազդեցիկ է գիշերը, երբ լուսնի վառ լույսի ներքո նրա ստվերոտ խոր դիմագծերը-դեմքի գծերը հատուկ արտահայտություն են ստանում: Արձանը գլխակապ էլ անի, որպիսին միայն փարավոններն են կրում:

Հին Եգիպտոսում ամեն մի մահկանացու բուրգին մոտենալու-մոտիկ գալու իրավունք չուներ: Սֆինքսը, որ հավանաբար փարավոնի արձան է, հսկում էր փարավոնների հավերժական-հավերժ շարունակվող հանգիստը:

 

 

Ինքնակենսագրություն

Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը:

ղաչաղ–ավազակ

օթախ-սենյակ

տիրացու-եկեղեցական ստորին պաշտոնյա՝ սարկավագից կրտսեր

ճախարակ–մանելու հասարակ գործիք

չոնգուր-արևելյան երաժշտական գործիք

Աառանձնացրու որևէ դրվագ, որը քեզ համար ամենատպավորիչն էր:

Իմ հայրը, Տեր Թադեոսը, նույն գյուղի քահանան էր։ Ամենալավ և ամենամեծ բանը, որ ես ունեցել եմ կյանքում, այդ եղել է իմ հայրը։ Նա ազնիվ մարդ էր և ազնվական՝ բառի բովանդակ մտքով։ Չափազանց մարդասեր ու առատաձեռն, առակախոս ու զվարճաբան, սակայն միշտ ուներ մի խոր լրջություն։ Թեև քահանա, բայց նշանավոր հրացանաձիգ էր և ձի նստող։

Իսկ մայրս բոլորովին ուրիշ մարդ էր։ Երկու ծայրահեղորեն տարբեր արարածներ հանդիպել էին իրար։ Մայրս – Սոնան, որ նույն գյուղիցն էր, սարում աչքը բաց արած ու սարում մեծացած, մի կատարյալ սարի աղջիկ էր, ինչպես գյուղացիքն են ասում,— մի «գիժ պախրի կով»։ Նա չէր կարողանում համբերել հորս անփույթ ու շռայլող բնավորությանը, և գրեթե մշտական վեճի մեջ էին այդ երկու հոգին։ Ա՛յդ էր պատճառը, որ հայրս երբեմն թաքուն էր տեսնում իր գործը։ Շատ է պատահել, որ, մայրս տանից դուրս է գնացել թե չէ, ինձ կանգնեցրել է դռանը, որ հսկեմ, ինքը ցորենը լցրել, տվել մի որևէ պակասավոր գյուղացու կամ սարից իջած թուրքի շալակը։