1. Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ Պարտուս-հնարավոր է,

2. Ո՞րն է ստեղծագործության ասելիքը, գաղափարը։

Վանո Սիրադեղյանի «Հենդոն» պատմվածքը խորապես քննադատում է դպրոցական համակարգը, որտեղ անհատականությունը, ստեղծագործական մտածողությունը և բնական ունակությունները հաճախ չեն գնահատվում կամ գնահատվում են թերագնահատված։ Հենդոն, թեև սովորում է, բայց նրա ուսուցումը սուղ է, չարժեվորվում ու ապագայում նույնիսկ ծիծաղելի է թվում։ Նա պայքարում է ավանդական կրթական մեթոդների դեմ, սակայն աշխարհում չհասկացված մի կերպ քայլում է իր ճանապարհով։ Նրա բարեկամների կարծիքով նա տաղանդավոր ու աշխատասեր է, բայց մնում է որպես ոչ ամբողջական, անհամալի միջավայրի մաս։ Դուրս բերելով այս պատմությունը, հեղինակը ուզում է ցույց տալ այն հասարակական համակարգերի սահմանափակումները, որտեղ մարդիկ չեն կարողանում կամ չեն ցանկանում զարգացնել իրենց պոտենցիալը՝ ընկալելով դպրոցը որպես լծակ ու լուրջ դաշտ աշխատանքի կամ ստեղծագործական մոտեցումներից։

117. Նմա՞ն են արդյոք տրված միանդամները.

Ա) aba և baa,  նման է

գ) abxb և bbxb, նման չե

ե) mmln և mlln, նման չե

է) xy, 0 և yx,  նման չե

բ) abba և bbaa, նման է 

դ) xxyz և xyxz, նման է

զ) abc, acb և bca, նման է

ը) 0, 0a և 0b նման չե

118. Տրված միանդամները բաժանե՛ք նման միանդամների խմբերի.

ա) 7х, 6ху, 12a, a, 5, 16x, xy, 5a, x, 4x, xy, 2xy, 8, -5x,

7х, 16х, 4х, -5х, x

6xy, xy, xy, 2xy

12a, a, 5a,

5,

բ) 5t, 4kl, 5lk, 2cd, 2c, -3t, 11t, 6kl, 4c, 3cd, -7cd, 2t:

5t, -3t, 11t, 2t

4kl, 5lk, 6kl

2cd, 3cd,-7cd

2c, 4,

Միանդամների քանի՞ խումբ ստացվեց: ա-4 բ-4

119. Նման միանդամների գումարը գրե՛ք միանդամով.

ա) 5x + x2=7х

բ) 4n + n=5n

գ) a + 2a + a3=6a

դ) 5ab + ab + a5b=11ab

ե) 6xyz-8xyz + 10xyz=8xyz

զ) t + 2t+3t+4+10t=20t

է) xxy + 7xyx 5xxy=3xyx

ը) xyx + xxy- 2yxx=0

թ) aab + 5aab + 4aab=10aab

120. Պարզե՛ք թե արդյոք ձևափոխությունը ճիշտ է.

ա) 3x + 11 = 14x սխալ է

բ) 3a + 5a = 15a սխալ է

գ) 9ax + 2.4ax = 11.4ax չիշտ է

դ) 5xy — 3xy = 2xy չիշտ է

109. Փոփոխականների տվյալ արժեքների դեպքում հարմար եղանակով հաշվե՛ք միանդամի արժեքը.

Ա) 2ab, երբ a = 3 b = 0.5

2ab= 2 · 3 · 0.5=3

Գ) 2abc, երբ a = 4, b = 1/7 c=0

2abc = 2 · 4 · 1/7 · 0 = 0

110. Հաշվե՛ք 7xy + 2xy տառային արտահայտության արժեքը, երբ x = 5 y = 3: Արդյոք կարելի՞ է հաշվել xy արտահայտության արժեքն ու ստացված արժե- քը տեղադրել 7xy + 2xy արտահայտության մեջ:  5·3=15   7·15=105  2·15=30 105+30=135

114. Միանդամը գրել ավելի պարզ տեսքով.

Ա) 1ас,

ac

Գ) 5c6d,

30cd

Ե) a5b(-3)c(-4)

60 abc

115. Պարզե՛ք միանդամի կարգը.

Ա) 5ab

2

Գ) ka2chka,

6

Ե) -7aparan,

6

Կարդա՛ Դինո Բուցատի ,,Կորսված օրեր,,

Ո՞րն է ստեղծագործության ասելիքը, շարադրի՛ր մտքերդ:

Դինո Բուցատի «Կորսված օրեր»-ը խոսում է ժամանակի և կյանքի կորուստների մասին: Ստեղծագործությունը ընդգծում է, որ մենք հաճախ չենք գնահատում իրական արժեքները և որ կարևոր է լինել զգոն մեր ապրած օրերի նկատմամբ, քանի որ կյանքը կարող է արագ անցնել:

1. Ներկայացնել 3-5 հետաքրքիր փաստեր ջրիմուռների մասին։

1. Ոչ մի իրական աճելու ձև: Ջրիմուռները չունեն իրական արմատներ, տերևներ կամ ցողուններ, սակայն նրանք կարող են ֆոտոսինթեզ անել, ինչը թույլ է տալիս նրանց խոնավության և արևի լույսի միջոցով սնվել։

2. Գոյություն ունեն բազմազան տեսակներ: Ջրիմուռների շուրջ 72,000 տեսակներ են հայտնի, և դրանք կարող են լինել միաբջիջ կամ բազմաբջիջ։

3. Զարմանալի անելիքներ: Որոշ ջրիմուռներ օգտագործվում են որպես սննդային հավելումներ և նույնիսկ դեղամիջոցներ՝ օրինակ, սպիրուլինան և խլորելան։

4. Զգալի էկոլոգիական դեր: Ջրիմուռները օվկիանոսների և լճերի էկոհամակարգերում կարևոր դեր ունեն, քանի որ նրանք արտադրում են շուրջ 50% ողջ աշխարհում տոքսիկ օքսիգենից։

5. Կլիմայի փոփոխության ցուցիչ: Ջրիմուռների աճը կարող է շրջակա  միջավայրի փոփոխությունների ցուցիչ լինել , օրինակ, ջերմաստիճանի բարձրացումը խթանում է պոտենցիալ վտանգավոր ջրիմուռների ծաղկման աճի ավելացմանը ջրում։

Այս փաստերը ցույց են տալիս, թե որքան կարևոր են ջրիմուռները մեր էկոհամակարգի համար:

2.Մարդը ջրիմուռները ինչպե՞ս է օգտագործում կենցաղում։

Մարդը նույնպես օգտագործում է ջրիմուռները տարբեր ոլորտներում: Դրանցից ստանում են յոդ, ագար-ագար, ցելյուլոզ և այլն:

Ջրիմուռները օգտագործում են նաև սննդի մեջ, սուշի են պատրաստում:

Ջրիմուռներից մաշկի խնամքի համար դիմակների են պատրաստում:

1)Քանի՞ բնական քիմիական տարր է հայտնի։

Առկա է 118 հայտնի քիմիական տարր, որոնցից 92-ը բնական են։

2)Քանի՞ տարր է ստացվել արհեստական եղանակով:

Առկա է 26 տարր, որոնք ստացվել են արհեստական եղանակով:

3)Ինչո՞ւ են որոշ տարրերի նշանները գրվում մեկ տառով, իսկ մյուսներինը՝ երկուսով:   Որպիսի ճանաչեն տարերը, յուրաքանչյուր քիմիական տարրի նշանը գրել են այդ տարրի լատիներեն մեծատառ առաջին տառով: Մի քանի տարրի անվանումների սկզբնատառերը համընկնել են, մեծատառին կից գրել են հաջորդող տառերից մեկը փոքրատառ.

4)Լրացրո՛ւ տարրերի հայերեն անվանումները և մասնիկի անվանումը:

ա) Երկտարր նյութը` երկաթի սուլֆիդը, գրառվում է Fe և S նշաններով, քանի որ այն կազմված է երկաթի (Fe) և սուլֆուրի (ծծումբ)(S) տարրերի  միացությունից:

բ) Քիմիական միացությունը` մեթանը, գրառվում է C և H նշաններով, քանի որ այն կազմված է (carbon) ածխածնի(C) և (hydrogen) ջրածնի(H) տարրերի միացությունից:

գ) Նյութի՝ պղնձի բրոմիդի որակական բաղադրությունը գրառվում է Cu և Br նշաններով, քանի որ այն կազմված է պղնձի (Cu) և բրոմի (Br) տարրերի միացությունից:

5)Ներկայացրո՛ւ տեսանյութով առնվազն 3 տարրի անվանումների ստեղծման պատմությունը: