Այն թիվը, որը բաժանվում, է կոչվում է բաժանելի:

Այն թիվը որի վրա է կատարվում բաժանումը, կոչվում է բաժանարար:

Բաժանման արդյունքը կոչվում է քանորդ:

Անհայտ բաժանելին գտնելու համար պետք է քանորդը բազմապատկել բաժանարարով կամ բաժանարարը բազմապատկել քանորդով:

1. Գտի՛ր անհայտ բաժանելին.
   • 42500: 5 = 8500
   • 2560 = 81920 :32
   • 466560: 18 = 25920
   • 533520:260 = 2052
   • 90360:180 = 502
   • 5289 = 121647։ 23
   • 125 =  62750։ 502
   • 64452։ 123 = 524
2. Երկու թվերի գումարը 453 է: Գումարելիներից մեկը 39 է: Գտի՛ր մյուս գումարելին և կազմի՛ր հավասարություն: Լուծում   453-39=414
3. Քանի՞ անգամ պետք է 2000-ը փոքրացնել՝ 25 ստանալու համար։ Լուծում   2000:25=80
4. Քանի՞ անգամ պետք է 35-ը մեծացնել՝ 420 ստանալու համար։  Լուծում   420:35=12
5. Երկու թվերի քանորդը 25 է։ Բաժանելին 37500։ Գտի՛ր բաժանարարը և կազմիր հավասարություն։ 37500:25=1500
6. Երկու թվերի քանորդը 23 է։ Բաժանարարը 123։ Գտի՛ր բաժանելին և կազմիր հավասարություն։ 123×23=2629
7. Արտադրամասում կաթը շշերի մեջ լցնող հաստոցը 5 րոպեում լցնում է 450 շիշ: Քանի՞ րոպեում այն կլցնի 4500 շիշը: 450:5=90   4500:90=50    Պատ.50

Подготовится к чтению и обсуждению

Осень — самая красивая пора года. Недаром у Александра Сергеевича Пушкина осень была самой любимой порой года. Нельзя не восхищать той красотой, которую нам дарит осень. А как красиво осенью в лесу! Иногда просто слов не хватает, чтобы описать все это великолепие, только художник может передать осенний пейзаж.

Очень красиво в середине сентября, когда желтеют листья деревьев. В это время все в золоте, и не хочется покидать парк, ведь кругом такие живописные пейзажи. А как здорово в березовой роще, кажется, что на молоденьких березках весят золотые монетки, и когда начинает дуть ветер, слышится их звон. Именно благодаря осени люди больше начинают обращать внимания на окружающий мир.

Осенью, когда хорошая погода, нужно стараться почаще гулять по улице. Окружающая красота поможет отвлечься, забыть о проблемах, заботах, отдохнуть душой.

Ну, а если на выходные хорошая погода, то не в коем случаи не стоит сидеть дома. Нужно обязательно выехать на природу. Такие выходные принесут очень много удовольствия. Осенний лес словно сказка, он завораживает и очаровывает. Из него не хочется уходить, кажется, что сейчас начнется представление, вот-вот появятся сказочные герои. Эти впечатления надолго останутся в памяти, и захочется снова вернуться туда. Да, осень это время сказки, чудес, волшебства.

Работа с предлогами

Учусь наблюдать

Я тихо иду по тропе. Я наблюдаю за жизнью в лесу. Вот с дерева на дерево прыгнула белка. Над елью кружили клесты. Дятел стучал по коре сосны. В дупле дуба гнездо совы.Под землей у березы нора крота.

2. Составьте предложения с данными выражениями

Из школы, у товарища, в пенале, с завода, без пальто;

Я вышла из школы у товарища новый рюкзак, в пенале много ручек,мама пришла с завода,человек ходит без пальто.

над березой, по Москве, у медведя, про лисицу, для посуды;

Над березой летают птицы, у медведя есть большая банка с медом, в книге написано про лисицу, губка для посуды. 

об отце, у картины, из магазина, с тетрадью, за ягодами, под осиной;

В телевизоре говорят об отце. У картины большая рамка. Из магазина пришли родители, ученица подошла с тетрадью к учительницы. Я пошла в лес за ягодами.  Под осиной спрятался еж.

в субботу, в феврале, для коровы, на дорогу, до октября, без сахара.

Я пошла в бассейн в субботу, в феврале у моего папы день рождения, Для коровы принесли еду, я смотрю на дорогу, до октября остался месяц, я пью чай без сахара.

1․Պատմությունը ո՞ր քաղաքում է տեղի ունենում։ Ինքդ մտածիր, թե որտեղ է այդ քաղաքը։

Պատմությունը տեղի է ունենում Արևելքում, Նուկիմ քաղաքում։

2․Ինչո՞ւ էր բողոքում ժողովուրդը։

Ժողովուրդը  բողոքում էր, որ իրենց մոտ շատ ցուրտ էր։

3․ Եթե պատգամավորները հասնեին դղյակ և տեսնեին, որ թագավորը չկա, քո կարծիքով ի՞նչ կանեին։ Ման կգային թագավորին։

4․ Դուրս գրիր այն հատվածը, որտեղ հանելուկներով են խոսում, ապա ինքդ կազմիր նմանատիպ հանելուկներ։Մի ավանի միջով անցնելիս տեսնում են խանութպանին մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում:

5․Համառոտ պատմիր նուկիմցիների ուղևորության մասին։ Նուկիմցիները այդքան էլ խելացի չեն։

 

 

 

Ժամանակով մի քաղաք է եղել՝ նուկիմ անունով: Անունը կա, բայց տեղը մինչև հիմա հայտնի չէ: Այս քաղաքը ցուրտ է եղել՝ երկու ձմեռ, մի ամառ: Մի օր ժողովուրդը հարայ-հրոցով հավաքվում, ափ է առնում քաղաքի առաջավոր մարդկանց դռները.

-Էս քաղաքում էլ ապրել չի լինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեք պատգամ գնացեք թագավորի մոտ, գնացեք, թագավորին ասեք, թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանի՝ մենք էս քաղաքում է՜լ մնացողը չենք:

– Ժողովրդի կամքը սուրբ է, – ասում են առաջնորդները, որ քաղաքի խելոքներն են լինում, խորհրդի են նստում և որոշում թագավորի մոտ գնալ խնդրելու և, թագավորի սիրտը շահելու համար էլ մի քսակ ոսկի նվեր են տանում ժողովրդի կողմից: Շինում են մի երկար նիզակ, նիզակի ծայրից կախում են քսակը և «քագավոր, որտեղ ես, գալիս ենք քեզ մոտ», ասում են քաղաքի առաջավորներն ու ճամփա ընկնում:

Մի ավանի միջով անցնելիս տեսնում են խանութպանին մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում: Դրա տեսքը շատ է հրապուրում Նուկիմ քաղաքի պատգամավորներին:

– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր, – հարցնում են նրանք:

– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:

Առաջին անգամն են տեսնում տաքդեղը, առաջին անգամն են լսում տաքդեղ անունը:

-Ուտելու բա՞ն է, – հարցնում են նրան:

– Ուտելու բան է, բա՜ ոնց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Որ էտպես է, մի կշեռք էտ ասածիցդ տուր:

Ավագ պատգամավորը տաքդեղից մի հատ կծում է, բերանը մրմռում է, աչքերը արցունքոտվում են, նետում է մյուսին, սա էլ մի կտոր կծում է, նետում է մյուսին: Էսպես մինչև վերջին պատգամավորը: Բերանները մրմռալով, աչքերը արցունքոտելով, խանութպանին հայհոյելով՝ շարունակում են ճանապարհը: Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի առաջ սալաների վրա դարսված… չեն իմանում ինչ:

– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր:

– Խաղող:

Առաջին անգամն են տեսնում խաղողը, առաջին անգամն են լսում խաղողի անունը:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ոնց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:

Վճարում են, առնում, ուտում, համը բերաններն է մնում: Շրթունքները լիզելով, խանութպանին օրհնելով` շարունակում են ճանապարհը:

 

Անծանոթ բառեր

Տաքդեղ-պղպեղենու սև կծու հատիկը

Հարայ-հրոց-աղմուկ, աղաղակ:

 

 

 

Հարցեր

 

Ի՞նչ պատճառով էր բողոքում ժողովուրդը:

Ի՞նչ որոշեց ժողովուրդը անել:

Ի՞նչ զարմանալի բան քաղաքի բնակիչները հանդիպեցին ճանապարհին:

Ի՞նչպիսի եղանակ էր Նուկիմի աշխարհում:

 

2-րդ մաս

1. Դուրս գրիր անծանոթ բառերն ու բացատրիր։

Քսակ- Փոքրիկ փողի տոպրակ ,

Դռնապան-Դռան պահապան, պահակ,

խիճ-Քարի փոքրիկ բեկոր

2. Ինքդ հարցեր կազմիր երկրորդ հատվածի վերաբերյալ։

Ի՞նչ նոր և զարմանալի բան համտեսեցին նուկիմցիները:

Ի՞նչպես նուկիմցիների ոսկին դառձավ ավազ և խիճ:

Ի՞նչ պատասխան տվեց թագավորը նրանց:

3. Խորհո՛ւրդ տուր նուկիմցիներին։

Միշտ ուշադիր եղեք ձեր իրերի նկատմամբ:

4. Ի՞նչ է սովորեցնում այս հեքիաթը։

Որ կան բաներ, որը չի կարելի փոխել:

5. Հեքիաթը ինչպե՞ս կվերնագրես։

Նուկիմի միամիտ բնակիչները

 

1․Պատմությունը ո՞ր քաղաքում է տեղի ունենում։ Ինքդ մտածիր, թե որտեղ է այդ քաղաքը։

2․Ինչո՞ւ էր բողոքում ժողովուրդը։

3․ Եթե պատգամավորները հասնեին դղյակ և տեսնեին, որ թագավորը չկա, քո կարծիքով ի՞նչ կանեին։

4․ Դուրս գրիր այն հատվածը, որտեղ հանելուկներով են խոսում, ապա ինքդ կազմիր նմանատիպ հանելուկներ։

5․Համառոտ պատմիր նուկիմցիների ուղևորության մասին։

 

1. Գտի՛ր անհայտ արտադրիչը.

• 3715 = 5 x 743    3715:5
• 2460 = 3 x 820   2460:3
• 5082 = 121 x 42   5082:42
• 477×5=2385          2385:5
• 70×108=7560      7560:70
• 294=7*42             294:42

2. Հաշվի՛ր արտադրության արժեքը.

• 32 x (324 — 216) + 5166 : (5423 — 5381)= 32×108+5166:42=3456+123=3579

3. Համեմատի՛ր.

• 35 կմ 900 մ – 750 մ > 35 200 մ- 200 մ
• 82 կմ 600 մ – 550 մ < 82 400 մ – 300 մ

4. Հետևյալ թվերը դասավորիր աճման կարգով:

45,274,12,563,2140,4,37,10

4, 10, 12, 37, 45, 274, 563, 2140.

5. Եթե մայրիկը Սոնային տա ևս 300 դրամ, ապա Սոնան կունենա այնքան գումար, որքան ունի եղբայրը: Հաշվի՛ր, թե նրանցից յուրաքանչյուր որքա՞ն գումար ունի, եթե նրանք միասին ունեն 2500 դրամ:  Լուծում  (2500+300):2=1400   1400-300=1100  Պատ.1400.1100

6. Լրացրո՛ւ աղյուսակը․

Արտադրիչ	56	300	19
Արտադրիչ	123	25	1350
Արտադրյալ	6888	7500	25650

 

Ամէն օր դասերէն յետոյ,  փորքրիկ Վաչիկը իրենց ուլիկները կը տանէր մօտակայ սար եւ կ’արածէր:​

Երբ ուլիկները իրենց գլուխները կը ծռէին խոտ ուտելու, Վաչիկը իր գրպանէն կը հանէր գիրքը եւ կը սկսէր ընթերցել: Այդ օրը ուլիկներէն մէկը՝ Չալիկը, հեռացաւ հօտէն եւ գնաց ժայռի մը ետեւ խոտ ուտելու: Սակայն անմիջապէս վերադարձաւ: ​

• Մէէ՜….​

Փոքրիկ հովիւը հասկցաւ, որ Չալիկը վախցած է, ուստի գնաց տեսնելու, թէ ինչ կար ժայռին ետեւը: ​

Տղան այնտեղ տեսաւ արծիւ մը՝ փորին վրայ փռուած, թեւերը լայն բացած: Անոր մէկ թեւէն արիւն կը հոսէր: ​

Փոքրիկ հիվիւը անմիջապէս կապեց վէրքը, եւ արծիւին պառկեցուց խոտին վրայ: Արծիւը բացաւ կտուցը. ծարաւ էր:  Վաչիկը ջուր տուաւ անոր եւ քնքուշօրէն շոյեց գլուխը, թեւերը: Ան մէկ շաբաթ խնամեց արծիւին: Արծիւին վէրքը բուժուեցաւ: Եւ օր մը ան լայն բացաւ թեւերը ու սաւառնեցաւ դէպի երկինք: 

• Կը ճախրի՜,- ծափ տուաւ Վաչիկը: ​
• Մէ՜,մէ՜, մէ՜,- ուրախացան ուլիկները: ​

Չալիկը մօտեցած էր հովիւին եւ կը քսուէր անոր ոտքերուն.ան եւս ուրախ էր: ​

Անկէ յետոյ Վաչիկը երբեմն սեւ կէտ մը կը տեսնէր երկինքը: ​

• Գիտե՞ս, Չալիկ,- ժպտելով կ’ըսէր ան ,- արծիւն է. կը հսկէ մեզ. արծիւը սրատես է:​

Ամառ էր: Ուլիկները նորէն կ’արածէին, իսկ Վաչիկը մուշ-մուշ քնացած էր փափուկ խոտերուն վրայ: Յանկարծ աղմուկ մը լսուեցաւ, կարծես գաւազանով ժայռին կը զարնէին: ​

Վաչիկը աղմուկէն արթնցաւ ու շուրջը նայեցաւ.ժայռին վրայ ահագին օձ տեսաւ, որուն գլուխը ջախջախուած էր: Յետոյ տեսաւ արծիւը, որ կտուցը կը սրփէր խոտերուն.ան ամէն ինչ հասկցաւ…​

Վաչիկը գրկեց արծիւը ու շոյեց անոր թեւերը, մէջքը… ​

Իսկ Չալիկը կը մայէր.​

-Մէ՜, մէ՜….​

Ուստի.- հետեւաբար, այն պատճառով:​

Քնքուշօրէն.- նրբօրէն, քնքուշ.-փափուկ:​

Խնամել.— հոգ տանիլ:​

Սաւառնիլ.-թեւերը լայն բացած թռչիլ:​

Ճախրիլ.- պտոյտներ կատարելով թռչիլ:​

Սրատես.-  սուր տեսողութիւն ունեցող, հեռատես: ​

Ջախջախել.- զօրաւոր հարու ​
                      (զարնելով) փշրել: ​

1.- Ամէն օր փոքրիկ Վաչիկը ի՞նչ կ’ընէր դպրոցէն յետոյ:​

.Վաչիկը գնու էր իր ուլիկների մոտ:……………………………………………………………………………​
………………………………………………………………………………………………………………………………:​

2. Վաչիկը ի՞նչ տեսաւ երբ գնաց դէպի ժայռ:​

……………..Վաչիկը երբ գնաց ժայռի մոտ տեսավ հատակին պառկած մի արծիվի………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….:​

3. ​Երբ Վաչիկը տեսաւ արծիւին վերքը ի՞նչ ըրաւ, արդեօք ըրածը բարի՞ գործ էր կամ ոչ:

………………………………………………………………………………………………………………………………..Երբ Վաչիկը  արծիվին տեսավ  արծիվի վերքը կապեց: Իմ կարծիքով ճիշտ է արել ………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….:​

4. Արծիւը ինչպէս յայտնեց իր շնորհակալութիւնը: ​

……………….Արծիվը Վաչիկին օգնեց օձից: Դա էլ եղավ նրա շնորհակալյությունը:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….:​

5. Ի՞նչ հասկցար այս պատմութենէն, արտայայտէ միտքդ երկու տողով:​

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………Ես հասկացա, որ միշտ պետք է օգնել այն մարդկանց, որոնք  օգնության կարիք ունեն……………………………………………………….:​

Խնդիրներ մնացորդով բաժանման վերաբերյալ

1․ Տպարանում տպագրվել է 500 գիրք։ Եթե այդ գրքերը փաթեթավորեն 30-ական, ապա քանի՞ փաթեթ կստացվի, և որքա՞ն գիրք կավելանա։ Լուծում 500:30=16 (20) Պատ. 16փ 20գիրք.

2․ Պահեստում կար 153լ հյութ։ Երբ այն լցրին 5լ տարողությամբ տուփերի մեջ, վերջին տուփն ամբողջությամբ չլցվեց։ Քանի՞ տուփ լցվեց ամբողջությամբ։ Քանի՞ լիտր հյութ լցվեց վերջին տուփի մեջ։ Լուծում 153:5=30 (3) Պատ. 30տ և 3լ

3․ Երբ վարպետը 150 մ երկարությամբ լարը բաժանեց 4 մ երկարությամբ հավասար մասերի, արդյունքում ավելացավ ևս մի կտոր: Քանի՞ մետր է ավելացած կտորի երկարությունը: Լուծում 150:4=37 (2) Պատ. 2մ

4․  Դպրոցի 165 աշակերտ պետք է մեկնի ճամփորդության: Ամենաքիչը քանի՞ ավտոբուս է անհրաժեշտ պատվիրել, եթե մեկ ավտոբուսը կարող է տեղափոխել 24 սովորողի: Լուծում 165:24=6 (21) Պատ. 7

5. Երբ տատիկը իր մոտ եղած 38 կոնֆետը փորձեց հավասարաչափ բաժանել 5 թոռնիկներին, մի քանի կոնֆետ ավելացավ: Քանի՞ կոնֆետ ստացավ թոռնիկներից յուրաքանչյուրը, և քանի՞ կոնֆետ ավելացավ: Լուծում 38:5=7 (3) Պատ. 7կ 3կ

6․ Վաճառականը, վճարելով 14000 դրամ, գնեց որոշ քանակությամբ բրինձ և հավասարաչափ լցրեց 20 պարկերի մեջ: Ի՞նչ գնով պետք է վաճառի նա մեկ պարկ բրինձը, որպեսզի արդյունքում ունենա 2000 դրամ եկամուտ: Լուծում 2000:20=100 14000:20=700 700+100=800 Պատ. 800դր

7․ Ունենալով միայն 8 լ և 3 լ տարողությամբ դատարկ ամաններ, ինչպե՞ս կարելի է ծորակից վերցնել 10 լ ջուր: Լուծում 3×3-8+3×3=10

 

8․ Հաշվել 24 մմ կողմով ABCD քառակուսին անկյունագծերով բաժանելիս ստացված 4 եռանկյուններից երեքի մակերեսների գումարը: Լուծում 24×24=576

 

9․ Գտիր այն ամենափոքր թիվը, որը բաժանվում է 5-ի և 10-ի։ 10

 

10․ Գտիր այն ամենափոքր թիվը, որը 5-ի և 10-ի բաժանելիս ստանում ենք 2 մնացորդ։ 10+2=12

 

11․ Գտիր այն ամենափոքր թիվը, որը բաժանվում է 9-ի և 6-ի։ 18

 

12․ Գտիր այն ամենափոքր թիվը, որը 9-ի և 6-ի բաժանելիս ստանում ենք 4 մնացորդ։ 18+4=22

 

Для первой встречи пробуем составить предложения со словом дом, используя предлоги.

Например:

В доме собачка

На доме крыша

Около дома забор и так далее

вставить пропущенные предлоги

1. В траве стрекочут кузнечики. 2)На полу лежал ковер. 3) Поезд приближался к Москве. 4) Солнце спряталось за тучу. 5) Под сосной вырос гриб. 6) Над землей стоял туман. 7) С осины слетел желтый лист. 8)От дома до озера два километра. 9) Кирпичи делают из глины. 10) У лисы в норе лисята. 11) Волны бились о берег. 12) Я люблю пить чай с молоком. 13) На льду реки дети катались на коньках. 14) Петя пришел из школы, а мама с завода. 15) По небу плывут облака.